برای اختلال شخصیت مرزی یا BPD تعاریف پزشکی و معمولا پیچیده ای وجود دارد. اما اگر بخواهیم فردی که دچار این بیماری است را توصیف کنیم، باید او را به ماسه های ساحلی تشبیه کنیم که با هر موج دریا تغییر ساختار و ظاهر می دهند!

تقریبا همه چیز در جهان حالت بی ثباتی دارد، مانند: روابط اجتماعی، حالت اخلاقی، تفکر، رفتار و حتی هویت شما! در میان همه این تغییرات، تغییراتی که در هویت شخصی فرد ایجاد می شود، معمولا از همه بدتر است.
با این وجود جای نگرانی زیادی نیست، چرا که با استفاده از دارو و تکینک های روان درمانی به راحتی می توان این مسئله را در خود کنترل کرد.

اختلال شخصیت مرزی یعنی چی؟

فردی که دچار اختلال شخصیت مرزی است، همواره احساس می کند در یک حالت ناپایدار و البته نوسانی قرار دارد. البته این مسئله تنها ناشی از نوسانات طبیعی زندگی نیست، بلکه ناشی از تفکر” من که هستم” ، است!

به عنوان مثال فکر به تصویری که از خود دارید، اهداف مد نظرتان، علاقه مندی ها، چیزهایی که دوست ندارید و … از جمله مواردی هستند که موجب ایجاد تغییرات در روح و روان فرد می شود.

افرادی که از این بیماری رنج می برند، معمولا نسبت به سایر افراد به اتفاقاتی که در اطرافشان رخ می دهد، حساسیت بیشتری نشان می دهند. به گونه ای که بیشتر اطرافیانشان معتقد هستند نسبت به یک مسئله کوچک واکنش بیش از حدی نشان می دهند.

وجود همین نوسانات خلقی باعث می شود که فرد در روابط و زندگی روزمره اش مشکلات بیشتری پیدا کند و در نتیجه باز هم دچار فشار و استرس عصبی شود.

چرا که به احتمال زیاد مغزش از کار افتاده و نمی تواند به درستی در رابطه با آنچه که در حال وقوع است، تصمیم گیری کند. بنابراین معمولا بد دهانی کرده و یا دست به کاری می زند که بدون شک بعدا از انجامش پشیمان می شود.

اختلال شخصیت مرزی درمان پذیر است

در گذشته درمان بیماری های ذهنی تقریبا غیر ممکن بود خصوصا درمان بیماری مانند اختلال شخصیتی. بنابراین رابطه منفی که بین اختلال شخصیت مرزی و ازدواج و همچنین اختلال شخصیت مرزی و دوستی وجود داشت، منجر به شدت گرفتن مشکلات این دسته از افراد می شد. چرا که روش درمانی برای آن هنوز توسط متخصصان ارائه نشده بود.

اما این روزها می دانیم که این بیماری در صورتی که به صورت بلند مدت درمان شود به راحتی قابل کنترل کردن است. با وجود این که پیاده سازی روش های درمانی این بیماری کمی سخت و زمان بر است، اما در صورتی که به صورت تخصصی و زیر نظر پزشک دنبال شوند، کمک زیادی به فرد می کنند.

با استفاده از تکنیک های روان درمانی فرد می تواند رفتارهایی که ناشی از تفکرات متغیرش است را کنترل کرده و به این ترتیب واکنش های شدیدش را در مقابل دیگران به حداقل رسانده و احساسات غیر طبیعی اش را مهار کند.

تشخیص اختلال شخصیت مرزی

معمولا برای این که این بیماری در فرد شناسایی شود، از او می خواهند که بگوید چقدر جملات زیر درباره اش صادق است:

• من اغلب احساس پوچی می کنم.
• احساسات من، گذرا و موقتی هستند و اغلب احساس خشم و اضطراب را تجربه می کنم.
• اغلب از این که افراد مورد علاقه ام مرا ترک کنند احساس ناراحتی می کنم.
• احساسات و تفکرات من نسبت به افراد کنارم به سرعت تغییر می کند بدون آنکه بدانم چرا.
• با وجود این که می دانم انجام برخی از کارها برای من خسارت و ضرر و زیان به همراه دارد باز هم آنها را انجام می دهم. مانند رابطه جنسی ناامن، رانندگی بد، مصرف مواد مخدر، نوشیدن الکل و … .
• تا کنون برای آسیب رساندن به خودم و یا خودکشی تلاش کرده ام.
• زمانی که در رابطه ام احساس ناامنی کنم، برای نگهداشتن طرف مقابلم دست به هر کاری میزنم.

توجه : برای تشخیص این بیماری نیاز به نظر یک پزشک متخصص است. چرا که وجود این احساسات در فرد لزوما به معنای وجود اختلالات روانی در فرد نیست.

نشانه ها و علائم اختلال شخصیت مرزی

وجود این اختلال در فرد به روش های مختلفی قابل تشخیص است. اما روانشناسان به منظور تشخیص بهتر، این نشانه ها را در 8 دسته مختلف قرار می دهند.

 1- احساسات متغیر و نامتعادل

در این حالت، فرد ممکن است که در این لحظه احساس شادی داشته باشد در حالی که یک لحظه بعد می تواند ناراحت و افسرده باشد. معمولا این حالت که به عنوان دو قطبی بودن نیز شناخته می شود بین چند دقیقه الی چند ساعت می تواند دوام داشته باشد.

 2- ترس از رها شدن

 کسانی که از این اختلال رنج می برند، معمولا از رفتن یک دوست عادی به مسافرت و یا دیر آمدن فرد به خانه نیز به راحتی ناراحت می شوند. همین مسئله باعث می شود که فرد رفتارهایی مانند همیشه بودن با فرد، دعوا با فرد مورد علاقه شان و … را از خود نشان دهند.
که البته همین رفتارها موجب بدتر شدن شرایطشان می شود.

بنابراین فرقی نمی کند که فرد تا چه اندازه با طرف مقابل احساس صمیمیت می کند، با وجود این شرایط بد برای اختلال شخصیت مرزی و دوستی نمی توان انتظار روابط اجتماعی موفقی داشت.

 3- داشتن روابط ناپایدار

افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت مرزی هستند، معمولا روابطی شدید و البته کوتاه مدت را تجربه می کنند.
به این معنا که فرد خیلی سریع و شدید به فردی علاقه مند می شود، اما به سرعت نیز از او خسته شده و او را رها می کند! بله، درست حدس می زنید، فرد با وجود این که ترس از رها شدن دارد، اما در عین حال نیز نمی تواند در یک رابطه طولانی مدت باقی بماند. همین مسئله نشان دهنده بد شدن شرایط و ارتباط اختلال شخصیت مرزی و ازدواج است.

 4- تصویر دقیقی از خودتان ندارید

متاسفانه فردی که مبتلا به این اختلال است شناخت درستی از خودش ندارد. به این معنا که برخی اوقات فرد نسبت به خودش احساس خوبی دارد، در حالی که برخی مواقع هم احساس تنفرش نسبت به خود به اندازه ای میشود که احساس می کند شیطانی بیش نیست!
در نتیجه در این شرایط فرد نسبت به دوستان، مذهب، شریک عاطفی اش و .. دچار شک و تردید می شود.

 5- داشتن رفتارهای خودمحور

فردی که دارای اختلال شخصیت مرزی است، زمانی که احساس ناراحتی کند، رفتارهای شدید و متعجب کننده ای از خود نشان می دهد. به عنوان مثال بیش از اندازه پول خرج می کند، غذا می خورد، بی نظم می شود و … . به عبارت دیگر با استفاده از این کارها، تلاش می کند که لحظات خوبی برای خودش فراهم کند در حالی که تنها در لحظه خوش است!

 6- آسیب زدن به خود (خودکشی)

وجود این رفتارها در افرادی که مبتلا به اختلال شخصیتی هستند، بسیار رایج است. به عبارت دیگر فرد با فکر کردن به خودکشی، تلاش برای خودکشی و اقدام به خودکشی تلاش می کند تا توجه اطرافیانش را به نوعی به خود جلب کند. در این شرایط معمولا فرد از تیغ زدن و یا سوازندن به عنوان روشی برای خودکشی استفاده می کند.

 7- احساس پوچی کردن

معمولا افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت مرزی هستند مدام از احساس پوچی در زندگی صحبت می کنند. در نتیجه فرد تلاش می کند که برای پر کردن این احساس خلاء از روش های جایگزین مانند مصرف قرص، مواد مخدر، رابطه جنسی و … کمک بگیرد.

 8- خشم ناگهانی

فردی که دچار این اختلال شخصیتی است، معمولا به سختی می تواند خودش را کنترل کند. به گونه ای که ناگهان عصبانی می شوند و معمولا در این لحظه دست به هر کاری می زنند چرا که کنترلی روی رفتارشان ندارند.

همراهان عزیز اگر در رابطه با بیماری اختلال شخصیت مرزی نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، می توانید از طریق شماره های موجود در سایت با مشاوران ما در نوا مشاور ارتباط باشید.

همچنین میتوانید با مقالات دیگر ما در رابطه با اختلالات شخصیت وابسته  و اختلالات روان ‌نژندی همراه باشید.

• روش درمان اختلال شخصیت مرزی چیست؟
• آیا احتمال انتقال این بیماری به فرزند نیز وجود دارد؟