افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک یک دورانی است که تمام مادران آن را تجربه می کنند. این رویداد به دلایل مختلفی همچون اثرات هورمونی دل پذیر همراه با پیوند عاطفی رضایت بخش هنگام شیردهی بستگی دارد. در صورتی که کودک زودتر تمایل خود را به خوردن شیر از دست بدهد یا از شیر گرفتن به صورت اصولی انجام نشود؛ افسردگی بروز می کند.
افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک
معمولا مادران بعد از گرفتن شیر دچار افسردگی می شوند. افسردگی بعد از قطع شیردهی هفته ها طول می کشد که با متعادل شدن هورمون ها بهبود می یابد. افسردگی بعد از شیر گرفتن نوزاد به برخی عوامل محیطی، روانی و محرک های عاطفی مختلف بستگی دارد. افسردگی بعد از قطع شیردهی ممکن است حدود یک ماه و تا زمانی که هورمون ها متعادل شوند طول بکشد.
علت افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک
تغییرات هورمونی: ترشح هورمون هایی مانند پرولاکتین و اکسی توسین در دوران شیردهی باعث آرامش، ایجاد حال خوب و بالا رفتن خلق و خو می شوند که با قطع شیردهی سطح این هورمون ها کاهش می یابد و افسردگی بعد از شیر گرفتن بروز می کند.
قاعدگی: معمولا بدن افراد بعد از قطع شیردهی برای تطبیق دادن خود با شرایط جدید تلاش می کند. بعد از قطع شیردهی، بدن به حالت قبلی خود برمی گردد و تخمک گذاری آغاز می شود. نوسانات هورمونی به دلیل قاعدگی یکی از اصلی ترین دلایل بروز افسردگی است.
احساس گناه: دلایل زیادی وجود دارد که باعث افزایش احساس گناه مادران نسبت به قطع شیردهی شود. برای مثال مادرانی که نتوانسته باشند به اندازه کافی به نوزاد خود شیر بدهند و یا اتفاقات مختلفی باعث سخت شدن شیردهی شده باشند، ممکن است احساس عذاب وجدان و حسرت کنند. اگر قطع شیردهی زمانی اتفاق افتاده باشد که هنوز امادگی لازم را برای آن نداشته اید، احتمال افسردگی بعد شیردهی بیشتر می شود.
مطلب مرتبط : افسردگی پس از زایمان
عوارض جسمانی و روانی مادر بعد از شیر گرفتن
قطع شیردهی بر مادر و کودک تاثیر بسزایی می گذارد زیرا هنگام قطع شیردهی، پرولاکتین و اکسی توسین به سطح پیش از بارداری بازمی‌گردند و تخمدان ها عملکرد عادی خود را از سر می گیرند و نوسانات هورمونی آغاز می شود که همین مسئله باعث تغییرات خلق و خو می شود. برخی از عوارض جسمانی و روانی قطع شیردهی عبارتند از:
ورم پستان : تجمع زیاد شیر در پستان بعد از شیر گرفتن باعث بروز این مشکل می شود. مادران برای جلوگیری از این مشکل می توانند به صورت تدریجی دوران از شیر گرفتن را طی کنند.
افسردگی : افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک یکی از مسئله های مهم این دوران است. پس از قطع شیردهی سطح هورمون های پرولاکتین و اکسی توسین که باعث شیردهی می شوند، کاهش می یابد که این تغییرات هورمونی ممکن است باعث افسردگی و تغییرات حال و هوای مداوم در مادران شود.
افزایش وزن: این مسئله به دلیل این است که در دوران شیردهی، قاعدگی رخ نمی داده است و هنگام از شیر گرفتن و برگشتن روند قبلی بدن زنان با قاعدگی شدید رو به رو می شود که می تواند افزایش وزن را به همراه داشته باشد. این مسئله با رعایت رژیم درست می شود.
روند خشک شدن شیر مادر
این مسئله به بدن افراد بستگی دارد اما معمولا دو سال بعد از قطع شیردهی، سینه مادران هنوز دارای شیر می باشد. خشک شدن شیر مادر روندی آهسته که در صورت داشتن درد و سوزش افراد باید به پزشک مراجعه کنند. در بعضی از موارد زنان به علت کاهش شیر خود، احساس ناراحتی می کنند؛ این مسئله امری طبیعی است و بدن در حال طی کردن روند طبیعی خود است.
عوارض از شیر گرفتن غیراصولی کودک
از شیر گرفتن غیر اصولی بر کودک آسیب های روحی روانی وارد می کند. کودکان در این موقعیت احساس طرد شدن پیدا می کنند که با مشکلات خواب، دمدمی مزاج شدن و نوسانات خلقی همراه است. گاهی اوقات کودکان هنگام توقف شیردهی بسیار عصبانی می شوند و احساس محرومیت می کنند. کودکانی که هنگام خوابیدن عادت به شیر خوردن داشته باشند، قطع ناگهانی شیردهی می تواند برای آنها به معنای مستقل شدن است که این مسئله سبب آسیب های زیادی می شود. از عوارض جسمانی از شیر گرفتن می توان به دل درد و گاز معده کودک و ناراحتی های گوارشی اشاره کرد. اگرچه از شیر گرفتن می تواند بسیار دشوار باشد اما با انجام روش های مناسب می توان این فرایند را طوری انجام داد که کودک آسیب نبیند.
کاهش عوارض از شیر گرفتن کودک
متخصصان توصیه می‌کنند که اگر پیوند عاطفی خود را از راه‌های دیگری با فرزندتان نزدیک نگه دارید، این کار باعث می‌شود روند قطع شیر کودک برای شما و فرزندتان راحت‌تر طی شود. برای کاهش عوارض روحی از شیر گرفتن کودک، مادران باید برای افزایش احساس امنیت و آرامش کودک رفتاری انجام دهند که باعث کاهش عصبانیت آنها شود. بهترین راه های کاهش عصبانیت و افزایش آرامش کودکان عبارتند از:
- برقراری ارتباط عاطفی با در آغوش گرفتن کودک، نوازش کردن و با مهربانی صحبت کردن
- گذراندن وقت بیشتر با کودک به صورت بازی کردن، برقراری تماس چشمی
- صبور باشید زیرا فرایند دوران از شیر گرفتن طولانی است.
- غذاهای جامد را از شش ماهگی به فرزندتان معرفی کنید زیرا با این کار برای از شیر گرفتن بیشتر آماده می شوند.
روش اصولی قطع شیردهی
با توجه به اینکه هر کودکی به روش خود، از شیر گرفتن را تحمل می کند؛ مادران برای قطع شیردهی باید به این مسئله توجه کنند تا بتوانند بهترین روش را در بهترین موقعیت به کار بگیرند. بنابراین انتخاب بهترین روش از شیر گرفتن به واکنش کودک و آماده بودن او بستگی دارد. انواع مختلفی از روش قطع شیردهی وجود دارد که در ادامه آنها را شرح داده ایم:
از شیر گرفتن کودک توسط خود کودک: یکی از نادر ترین روش های قطع شیردهی توسط خود کودک است. کودکان بالای یک سال تمایل خود را به شیر خوردن از دست می دهند و به صورت تدریجی شیر خوردن را قطع می کند.
از شیر گرفتن تدریجی: این روش با وجود اینکه هفته ها یا ماه ها طول می کشد اما از بهترین روش های از شیر گرفتن است که آسیب روحی کمتری به مادر و کودک می زند. از شیر گرفتن تدریجی یک روند آهسته از شیر گرفتن است که می تواند از بروز افسردگی جلوگیری کند و فشار کمتری به بدن مادر وارد کند.
از شیر گرفتن ناتمام: در صورتی که تمایلی به قطع کامل شیردهی ندارید، می توانید از این روش استفاده کنید. در روش از شیر گرفتن نا تمام مادران در کنار شیردهی، از مکمل ها و غذا ها برای کودک استفاده می کنند.
از شیر گرفتن موقتی: از شیر گرفتن موقت زمانی است که شیردهی برای مدت کوتاهی متوقف شده و دوباره شروع شود. مادر ممکن است در صورت ابتلا به یک بیماری یا نیاز به جراحی، فرزند خود را به طور موقت از شیر بگیرد.
کلام آخر
افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک یک امر طبیعی است که به دلایل مختلفی بستگی دارد که با قطع شیردهی تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتند و افسردگی رخ می دهد. از شیر گرفتن می تواند استرس زیادی برای مادر و کودک به همراه داشته باشد اما به یاد داشته باشید که این نوع افسردگی با برگشتن بدن به حالت قبل کاهش می یابد. در صورتی که علائم افسردگی شدت یافت، افراد باید به کلینیک های روانشناسی مراجعه کنند زیرا افسردگی شدید می تواند منجر به خودکشی یا آسیب رساندن به نوزاد شود. معمولا مادرانی که به افسردگی بعد از شیر گرفتن نوزاد مبتلا می‌شوند، از بیان احساسات خود فرار می کنند اما یک روانشناس خوب می‌تواند به سلامت ذهنی شما کمک کند تا از این اختلال رهایی یابید. در صورت داشتن هرگونه سوال در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا در اسرع وقت مشاوران ما در مرکز نوا مشاور پاسخگوی شما عزیزان باشند.
- افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک چیست؟
- عوارض جسمانی از شیر گرفتن کودک چیست؟
- عوارض روانی از شیر گرفتن کودک چیست؟
- روند خشک شدن شیر مادر چگونه است؟
- راه های کاهش عوارض افسردگی بعد از شیر گرفتن کودک چیست؟
