فوبیا خون از انواع اختلالات هراس است که افراد مبتلا به آن با دیدن خون انسان و یا هر موجود دیگری دچار حمله عصبی و ترس شدید می شوند.
هموفوبیا یا فوبیای خون، مشکلات بسیار زیادی را برای افراد ایجاد می کند. از رایج ترین عوارض ابتلا به فوبیای خون ترس از مراجعه به پزشک و یا انجام آزمایشات خون و … است.
در این مقاله قصد داریم تا شما همراهان گرامی را با جنبه های مختلف فوبیا خون آشنا سازیم و اطلاعات لازم پیرامون روش های تشخیص ترس از خون و عوامل ایجاد آن را ارائه دهیم. موضوعاتی که در ادامه خواهید خواند، شامل موارد زیر است:
- ابعاد فوبیا خون از دید روانشناسان
- تشخیص ترس از خون
- رایج ترین علائم فوبیا خون
- عوامل ایجاد ترس از خون در افراد
- عوارض ابتلا به فوبیای خون
- مراحل و روش های درمان ترس از خون
ابعاد فوبیا خون از دید روانشناسان
هموفوبیا یا فوبیا خون (Hemophobia) از انواع فوبیا های خاصی است که افرادی که با آن درگیر هستند عمدتا در جایگاه هایی که با خون روبرو می شوند، کنترل رفتار خود را از دست می دهند و ناراحتی های شدید و ترس غیر قابل کنترلی از خود نشان می دهند.
در بالاترین حدی که فرد ترس از خون دارد، احتمال بروز بی هوشی و غش نیز وجود دارد. برخی از افراد بواسطه ترس از خون و ابتلا به هموفوبیا، از انجام برخی از آزمایشات و تزریقات امتناع می کنند.
بسیاری از متخصصان معتقدند که با روان درمانی و استفاده از تکنیک های روانشناسی می توان این عارضه را در افراد درمان کرد. از رایج ترین ابعاد فوبیا خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترس از بریده شدن بدن و خونریزی
- ترس از دیدن صحنه های واقعی یا مجازی که در آن ها خون وجود دارد.
- هراس شدید هنگام اندیشیدن به خون
- عدم تمایل برای شرکت در فعالیت های هیجان انگیز به سبب جلوگیری از جراحت
تشخیص ترس از خون
روانشناسان با استفاده از روش های مختلفی ترس از خون را در افراد تشخیص می دهند. در صورتی که فردی مشکوک به داشتن هموفوبیا است می تواند با مراجعه به یک روانشناس و انجام تست ها و پاسخ دادن به سوالات او، به بینش صحیحی پیرامون این مورد برسد.
از رایج ترین روش های تشخیص ترس از خون و فوبیا خون موارد زیر است:
- بررسی سوابق ابتلای به فوبیای خون در بستگان و نزدیکان
- بررسی نتایج حاصل از پرسش های مرتبط
- بررسی واکنش فرد در مواجهه با خون
- عکس العمل فرد در مقابل فکر کردن در مورد خون
رایج ترین علائم فوبیا خون
افرادی که به هموفوبیا یا فوبیای خون مبتلا هستند همیشه در موقعیت هایی که در آن ها به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم با خون در ارتباطند، علائم و واکنش های غیر طبیعی از خود نشان می دهند.
از رایج ترین علائم فوبیا خون یا ترس از خون موارد زیر است:
- بالا رفتن ضربان قلب
- تعریق شدید
- تمایل به فریاد زدن
- فرار و گریز از ناحیه خون آلود
- افت ناگهانی فشار خون
- بی هوشی و غش
- لرزش دست و رعشه
- استرس زیاد و پرخاشگری
- عدم کنترل رفتار
- نفس نفس زدن
- سردرد و سرگیجه
عوامل ایجاد ترس از خون در افراد
بسیاری از محققان معتقدند ترس از خون در انسان در مراتب مشخصی، طبیعی است. ماهیت وجود انسان و ضمیر ناخودآگاه او به شکلی است که با دیدن رنگ قرمز به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد. حال اگر این رنگ قرمز با وجود خطر باشد، ترس و استرس در افراد بیشتر می شود.
به طور کلی می توان گفت عوامل ایجاد ترس از خون در افراد مبتلا به هموفوبیا شامل موارد زیر است:
- ژنتیک و خصوصیات انتقالی: در بسیاری از فوبیاها ژنتیک و انتقال ژنی ترس از والد به فرزند وجود دارد. کسانی که در میان بستگان آن ها افراد دارای هموفوبیا وجود دارند، مستعد تر به واکنش نشان دادن به خون هستند.
- تربیت و ارث پذیری از محیط: علاوه بر خصوصیت ژنتیکی که امکان انتقال از والد به فرزند دارد، رفتارهای پر خطر اطرافیان نیز می تواند تاثیرات مستقیمی در ایجاد این بیماری در افراد داشته باشد.
کسانی که شاهد ترس شدید پدر و مادر و یا دیگر اعضای خانواده خود از خون هستند، از همان کودکی هموفوبیا را به دوش می کشند. - خاطرات تلخ یا تروما: در برخی دیگر از موارد افراد به سبب تجربه تلخ حوادث و دیدن خون زیادی که باعث از دست رفتن عزیزان و یا به خطر افتادن سلامتی آن ها و یا خود شده است، دچار هراس و ترس از خون می شوند. فوبیا خون در این مورد شایع تر از سایر موارد است.
عوارض ابتلا به فوبیای خون
خون هراسی همواره افراد را نسبت به برخی از موقعیت ها حساس می کند. این حساسیت بیش از حد سبب می شود تا فرد از انجام برخی از کارهای روزمره و یا چک آپ های دوره ای سرباز زند.
همچنین عدم تمایل برای حاضر شدن در مکان های خاص مانند بیمارستان ها و درمانگاه ها از دیگر مشکلاتی است که هموفوبیا برای افراد به دنبال دارد.
علاوه بر مواردی که به آن ها اشاره کردیم، عوارض ابتلا به فوبیا خون شامل موارد زیر نیز می شود:
- ترس دائمی و بروز مشکلات رفتاری
- افسردگی و انزوا
- به خطر افتادن سلامتی به سبب عدم تمایل فرد برای انجام اقدامات پزشکی
- فشار خون بالا و بروز سکته های قلبی
- محدودیت های فعالیتی و عدم تمایل برای لمس گوشت حیوانات و استفاده از آن ها
مراحل و روش های درمان ترس از خون
درمان فوبیا خون همواره نیاز به شناسایی دقیق شدت فوبیا و حیطه هراس هر فرد دارد. متخصصان با بررسی واکنش های فرد در برابر موقعیت هایی که در آن ها خون وجود دارد، به میزان پیش رفتگی بیماری در فرد پی می برند.
سپس با استفاده از بهترین روش اقدام به درمان ترس از خون و درمان فوبیای کشف شده می کنند. از جمله روش ها و مراحلی که روانشناسان و روان درمانان برای درمان فوبیا خون استفاده کنند موارد زیر است:
-
روش مواجهه درمانی:
همانند سایر فوبیاها، روش مواجهه درمانی برای مقابله کردن فرد با منبع ترس بسیار سودمند و مفید است. این روش بدین صورت است که متخصص مربوطه با قرار دادن فرد در موقعیت های ترسناک مانند مکانی که در آن خون وجود دارد و یا نشان دادن فرو رفتن سرنگ در رگ و بیرون زدن خون به صورت مرحله به مرحله اقدام به از بین بردن ترس فرد و عادی نشان دادن شرایط می کنند.
همزمانی استفاده از روش مواجهه درمانی و روش های دیگر سبب می شود تا فرآیند درمان به سرعت انجام شود.
-
روش کنترل افکار:
در برخی دیگر از موارد روانشناسان با ارائه تکنیک های مقابله با ترس، اقدام به کم کردن ترس افراد از خون می کنند.
تغییر تفکر افراد پیرامون خون و موقعیت هایی که در آن خون وجود دارد، در روش کنترل افکار مورد استفاده قرار می گیرد.
-
دارو درمانی:
هنگامی که روش های فوق روی افراد تاثیرات مثبت کافی نداشته باشد و یا فرد به دلیل آسیب های شدید قادر به درمان های روانی نباشد، روانپزشکان اقدام به تجویز داروهایی از جمله داروهای ضد اضطراب و بنزودیازپین ها برای فرد می کنند.
این دارو ها واکنش های شدید فرد در مواقع خطر را کاهش می دهد و قدرت کنترل رفتار را در طی طول درمان به فرد باز می گردانند.
در این مقاله سعی کردیم تا شما عزیزان را با جنبه های مختلف فوبیا خون آشنا سازیم و روش های درمان ترس از خون را به شما معرفی کنیم.
در صورتی که پیرامون موارد فوق دچار ابهام و یا سوالی هستید و یا نیاز به مشاوره های دقیق تر و تخصصی تر دارید، پیشنهاد می کنیم با روانشناسان و متخصصان ما در مرکز الو سلام مشاور تماس حاصل فرمایید.
پروسه درمان فوبیا خون نیازمند به در اختیار داشتن اطلاعات کافی و مرحله به مرحله دارد که مشاوران با تجربه و آگاه ما آماده ارائه این خدمات به شما عزیزان هستند.
