استرس در مردان می تواند هم جنبه مثبت داشته باشد وهم منفی. یعنی استرس در مردان هم می تواند ایجاد انگیزه نماید و هم مشکلات عدیده روحی و جسمی را با خود به همراه داشته باشد.استرس در مردان و زنان متفاوت است.

سطح تحمل پذیری جنس مذکر به مراتب بیشتر از جنس مونث می باشد چرا که از لحاظ فیزیولوژیکی اغلب مردان آستانه تحریک پذیری بالایی نسبت به زنان را دارند ودر مقابل مشکلات و عوامل استرس زا عکس العملهای واضح و روشنی را از خود نشان نمی دهند.

البته این پنهان کردن استرس و اضطرابهای محیطی و روحی می تواند آسیبهای جدی به مردان وارد نماید. دلایل مختلف برای ایجاد استرس در مردان وجود دارد همچنین راه های اندازه گیری میزان افسردگی نیز اگر با ما همراه باشید در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

استرس مردان اتفاق بدی نیست. تجربه‌ی استرس بیش از حد تحمل و نیز تحمل استرس به صورت مکرر یا برای مدت طولانی هستند که می‌توانند مشکل‌آفرین باشند.

استرس در مردان بر تمام جنبه‌های زندگی فرد از جمله روابط اجتماعی، خانوادگی، شغلی، تحصیلی و… اثر می‌گذارد و بهداشت جسمی و روانی افراد را تهدید می‌کند.

همچنین استرس در مردان می‌تواند نمود بیرونی مانند مصرف مواد و خودکشی نیز پیدا کند که این مسائل مشکلات فرد را بیشتر خواهد کرد و اهمیت درمان را دوچندان می‌کند. استرس در زنان ممکن است تاثیر عمیق تری نسبت به مردان در سلامت جسم و ذهن آن ها از خود بر جای بگذارد.

استرس چیست ؟

استرس شرایط یا احساسی است که در آن، فرد از لحاظ ادراکی بر این باور است که مجموع خواسته‌ها و انتظارات که از او خواسته خواهد شد، فراتر از منابع، امکانات و توانمندی‌های در اختیار اوست.

به زبانی ساده تر فرد به دلایل مختلفی از عهده ی امتحان یا و ظیفه ای که به او محول شده بر نیاید این احساس به او دست خواهد داد.

استرس در روان‌شناسی به معنی احساس نوعی فشار و تنش عصبی است. تنش و هر محرکی که در انسان، ایجاد تنش کند، عامل استرس‌زا نامیده می‌شود.

مقدار کمی استرس می‌تواند دارای فوایدی از جمله افزایش تحرک و انگیزه در افراد باشد. این نوع استرس، استرس مثبت نامیده می‌شود.

استرس شدید می‌تواند علاوه بر ایجاد مشکلات و بیماری‌های روانی مانند افسردگی، باعث ایجاد مشکلات بدنی مانند سردردهای تنشی و افزایش احتمال ابتلا به سرطان، سکته قلبی و سکته مغزی در افراد شود.

عوامل و دلایل استرس

عامل ایجاد استرس ممکن است دو حالت داشته باشد:

• عاملی درونی
• عاملی بیرونی و محیطی

این عوامل همچنین می‌تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد و عاملی برای فردی ایجاد استرس کند؛ ولی در فرد دیگر، ایجاد استرس نکند.

مشکلات مربوط به اقتصاد، کار یا تحصیل، تغییر شغل، نقل مکان به یک شهر جدید، ازدواج، بازی‌های پرتَنش، مرگ نزدیکان، و وجود یک بیماری بااهمیت در خانواده، از جمله عوامل بیرونی ایجاد فشار عصبی هستند. علائم استرسِ شامل اضطراب، مشکلات خواب، عرق کردن، از بین رفتن اشتها و مشکل در تمرکز و حافظه است.

مواردی که در بالا بیان شد معمولا بین زن و مردها یکسان است اما به طور کلی مردان نسبت به زنان در برخورد با عوامل استرس زا کمی متفاوت عمل میکنند.

نشانه‌های استرس

افرادی که دچار استرس شدید میشوند علائم و نشانه های فیزیکی –عاطفی –رفتاری –شناختی متفاوتی را از خود نشان می دهند از جمله :

• فیزیکی:

مشکل در خوابیدن، گرفتگی عضلانی، سردرد، درد قفسۀسینه، ناراحتی معده، اسهال یا یبوست، افزایش ضربان قلب، دست های سرد و مرطوب، احساس خستگی مفرط، تنفس سریع، لرز، تیک و …

• عاطفی:

اعتماد به نفس پایین، بی‌تفاوتی، تحریک‌پذیری، ترس، احساس گناه، نگرانی، عصبانی احساس اضطراب و وحشت، بی قراری یا افسردگی

• رفتاری:

 مصرف الکل یا مواد مخدر، افزایش مصرف سیگار، اختلالات خواب، کاهش حافظه، منزوی شدن، بی حوصلگی، علاقه نداشتن به کار، پرخاشگری، جویدن ناخن، بازی با موی سر

• شناختی:

مشکل در تمرکز، افکار منفی، گیجی و اشتغال ذهنی، اشتباهات مکرر، کم دقتی،بهانه‌جویی، ناتوانی در به خاطر آوردن حوادث، ضعف در تصمیم گیری

شروع استرس مردان با چه علائمی همراه است؟

استرس آقایان با نشانه‌های روحی و روانی بروز پیدا می‌کند که مهمترین این نشانه‌ها شامل غمگینی، افسردگی، گوشه گیری و انزوا، بی خوابی، نوسانات خلقی، نگرانی، تحریک پذیری شدید، خشونت یا کاهش کنترل خشم و احساس ناامنی می‌باشد.

مردان با نادیده گرفتن این نشانه‌ها و یا رفتارهایی مخرب در صدد بهبود خود هستند در صورتی که درمان بدون توجه به رفتارهای مخرب امکان پذیر نخواهد بود.

نشانه ها و علائم رفتاری استرس مردان

 از جمله علائم رفتاری استرس مردان می‌توان به موارد ذیل اشاره داشت :

• کاهش بهره وری
• نارضایتی شغلی
• تغییرات در روابط
• ورزش کمتر
• رفتارهای اجباری وسواسی
• قماربازی
• افزایش سیگار کشیدن
• و افزایش مصرف الکل و مواد مخدر

استرس می‌تواند تاثیرات خود را بر روابط خانوادگی نیز بگذارد. پدری که استرس بالایی را تجربه می‌کند معمولا نمی‌تواند به نیازهای همسر و فرزندانش توجه داشته باشد و به مرور یک شکاف میان روابط آنان ایجاد خواهد شد.

همچنین افراد معمولا منزوی و گوشه گیر شده و روابط اجتماعی‌شان نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت و افراد بالاجبار سبک زندگی خود را نیز تغییر خواهند داد.

نشانه هاو علائم فیزیکی استرس مردان

بر اساس تحقیقات و آمارهای حاصله استرس در آقایان با ابتلا به بیماری‌هایی که در ذیل این مطلب آورده میشود مشخص میشود :

• بیماریهای قلبی
• مشکلات مزمن معده
• انواع سرطان‌ها مانند سرطان پروستات
• مشکلات جنسی (اختلال نعوظ)
• ناباروری برای مردان
• بیماریهای عفونی (مردهایی که در معرض استرس قرار دارند به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن شان به احتمال بیشتری دچار عفونت می‌شوند.)

چگونگی عملکرد مردان در مواجهه با عوامل استرس زا

• توان ناکافی برای مقابله با استرس

با توجه به اینکه تجربه استرس برای زنان بیشتر از آقایان است ولی برعکس زنان، مردان از توانایی خوبی برای مدیریت استرس خود برخوردار نیستند.

به طوری که احتمال گوشه گیری اجتماعی یا تجربه افسردگی به دلیل استرس شغلی آقایان بیشتر می‌باشد و مردان با استرس مزمن متحمل ناتوانی‌های روانی بیشتری می‌شوند.

• نگاه منفی نسبت به استرس

بسیاری از مردان به استرس و افسردگی به عنوان نشانه‌های ضعف خود می‌نگرند، پس برای درمان اقدام نمی‌کنند واین موضوع باعث تشدید افسردگی در آن‌ها می‌شود.

• رفتارهای درمانی هیجانی و غیر علمی

مردان از طرفی برای مقابله با استرس به جای بهره گیری از خدمات روان درمانی به رفتارهای جبرانی اشتباه مانند قمار، مصرف مواد مخدر و روابط جنسی پر خطر روی می‌آورند که چرخه معیوبی برای گسترش یافتن استرس ایجاد می‌شود.

بهترین روش برای اندازه گیری استرس مردان

استفاده از گزارش‌های فردی یکی از بهترینهای روشهای اندازه گیری استرس مردان است. طی این روش فرد تجربیات، رویدادها و احساسات خاص خود را در یک مقیاس مشخص تعریف می‌کند.

نکته حائز اهمیت این است که در بررسی میزان استرس در مردان باید به نقش و تاثیرگذاری محیط‌ های مختلف از جمله محیط کاری نیز توجه گردد.

راههای مقابله با استرس در مردان

معمولا روشهای مقابله ای با عوامل استرس زا یک شکل هستند که در این قسمت به تعدادی از این موارد اشاره میشود.

• معجزه ورزش
• خواب لازم و مفید
• تغذیه ی مناسب و بهداشت تغذیه ای
• شناسایی وکنار گذاشت عوامل استرس زا
• دوری از موقعیتهای استرس زا

بررسی‌ها نشان می‌دهد سطح استرس مردان در ترافیک 60 درصد (یعنی هفت برابر زنان) افزایش می‌یابد. تا حد امکان، از قرار گرفتن در چنین موقعیت‌هایی دوری کنید و از مواجهه با افرادی که باعث آشفتگی افکارتان می‌شوند، پرهیز نمایید.

• انعطاف پذیری با تغییر شرایط

پذیرفتن این مهم که شرایط محیطی در هر لحظه می توانند تغییر کنند می تواند یک عامل موثر در کاهش استرس مردان باشد.

برخی مردان با کوچک ترین تغییر شرایط، دچار استرس شدید می‌شوند. حتی باریدن ناگهانی برف یا باران نیز برخی را به دامان استرس می‌اندازد.

• توانایی (نه) گفتن

اغلب مردان نمی‌توانند در برابر درخواست‌های نا خوشایند همسر، رئیس و دوستانشان نه بگویند. همین پذیرفتن‌ها می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد. قبول کنید که نمی‌توانید از پس هر کاری بربیایید.

• داشته های زندگی را همیشه دیدن

بعضی از مردان فقط به نداشته هایشان می نگرند و از آنچه که دارند لذت نمی برند.

• کسب یک مهارت شغلی در زندگی

برخی مردان دائما به دنبال تجربه‌ی موقعیت‌های کاری جدید هستند. اگر به بیش از یک کار علاقمند هستید، ابتدا اصلی‌ترین و مهم‌ترین کار را بیابید و سعی کنید در انجام آن خبره شوید.

سپس به دنبال کارهای کم اهمیت‌تر بروید. انجام چند کار با هم، فکر و ذهن‌تان را به هم می‌ریزد و استرس ایجاد می‌کند.

• شهامت برخورد با واقعیت

یکی دیگر از راه‌های مقابله با عوامل استرس، شهامت برخورد با واقعیت است: باید هر رویدادی را که اتفاق می‌افتد بپذیریم و پس از پذیرش در آن پدیده، به دنبال حکمت و مصلحتی باشیم و روی موضوع، بدین صورت بنگریم که چگونه از آن اتفاق به صورت مثبت، بهره‌برداری کنیم؛ یعنی همه چیز می‌تواند به یک فرصت، تبدیل شده و قابل استفاده باشد.

اگر انسان نتواند واقعیت‌ها را بپذیرد و از آن، در جهت مثبت استفاده کند دچار حالتی می‌شود که اصطلاحاً به آن تحلیل‌رفتگی یا به اصطلاح عامه، بریده می‌گویند.

• تقویت هوش هیجانی

تقویت «هوش هیجانی» که همان توانایی اداره و به‌کارگیری صحیح احساسات در راه مثبت و سازنده است نیز به کنترل استرس، کمک می‌کند.

بی‌گمان، زیربنای بخش بزرگی از بیماری‌های جسمی و پریشانی‌های روانی، میزان تحمل فشار روانی و ناتوانی فرد برای مقابله با آن است؛ هر چند بسیاری از شغل‌های امروزی، فشار روانی را نیز همراه خود دارد؛ ولی دست‌اندرکاران آن می‌دانند که چگونه با چنین فشارهای تنش‌زایی مقابله کنند و با وجود محرک‌های فشارزایی که در کار روزانه با آن روبه‌رو می‌شوند، می‌دانند که چگونه از آثار زیان‌آور آن، دوری گزینند؛ اما برخی از افراد شاغل، بدین اندازه، توانایی یا امکان لازم برای مقابله یا فرار از محرک‌های تنش‌زا را ندارند و همواره در معرض این محرک‌ها هستند.

چنین افرادی، گرفتار فرسودگی شغلی می‌شوند و مشکل خود را در زمینه‌های گوناگون شناختی، هیجانی و رفتاری نشان می‌دهند.