کنترل رفتار توسط شخصی دیگر تجربه­ای آشنا است که آن را در بخش­های مختلف زندگی تجربه کرده ­ایم.
شخصیت کنترل­گر ممکن است که والدین، دوستان، رئیس و یا همسر شما باشد.
این افراد به کنترل شرایط و روابط خود تمایل دارند. به طوری که همیشه امور را به دیگران دیکته می­کنند.

از جمله نشانه های شخصیت کنترل گر این است که در روابط خود تنش­های بسیاری ایجاد می­کنند.
آن­ها این رفتار را به نام عشق یا محافظت از همسر توجیه کرده و خود را تبرئه خواهند کرد. با این حال این رفتار، روابط زناشویی را ناپایدار می­کند.

با ما همراه باشید که با نشانه های شخصیت کنترل گر بیشتر آشنا شویم، نحوه درمان این رفتار و برخورد با آن را بیاموزیم.

• نشانه های شخصیت کنترل گر
• ویژگی شخصیت کنترل گر
• عواملی که باعث ایجاد “شخصیت کنترل گر” می شود
• نحوه برخورد با شخصیت کنترل گر
• درمان شخصیت کنترل گر
• نتیجه­ گیری

نشانه های شخصیت کنترل گر چیست؟

ما در این مقاله بیشتر به بررسی همسر کنترل گر میپردازیم و اگر به دنبال مقاله ای در رابطه با برخورد با والدین کنترل گر هستید، مقالات دیگر مارا مطالعه کنید.

ایرادگیری:

همسر کنترل گر از هر تصمیمی که شما بگیرید و یا هر فکر و رفتاری داشته باشید ایراد می گیرد در واقع اعتماد به نفس شما را پایین می‌آورد تا شما را مطیع خود کند و مجبور شوید که به حرف هایش گوش کنید.

تلاش برای قطع ارتباط شما با دیگران:

از مهم‌ترین نشانه‌های شخصیت کنترل گر، این است که شما را به یک آدم تنها تبدیل کند بنابراین تلاش می‌کند شما را از خانواده و دوستان صمیمی جدا کند.
چرا که آدم تنها به راحتی خلع سلاح می شود و به خواسته های فرد کنترل گر، تن می دهد.

محبت بیش از اندازه:

در واقع شخص کنترل گر به خاطر گرفتار کردن تان در یک رابطه و حس کردن تان در محدوده کنترلش به شما محبت می کند.
مثلاً شما را به مقصدتان می رساند، اما در واقع او می خواهد رفت و آمد شما را کنترل کند.

تهدید کردن:

 زمانی که شما از خواسته های شخص کنترل گر سرپیچی کنید او شما را تهدید می کند و شاید برای شما این امر محسوس نباشد.
مثلاً کم توجهی، کم کردن محبت و یا قطع امتیاز و با توجه کردن به این معیارها می‌توانید مشاهده کنید که او جزو افراد کنترل گر می باشد.
او حتی ممکن است خود را تهدید کند تا رفتار شما را به نفع خود تغییر دهد.

مدیون کردن شما:

 یکی از نشانه‌های شخصیت کنترل گر این است که با کوچکترین بهانه به شما امتیاز یا هدیه ای میدهد که به او بدهکار و مدیون شوید و با این رفتار در واقع کنترل شما را به دست می گیرد و شما از خواسته های خود صرف نظر می کنید چون مدیون شخص کنترل گر هستید.

شک کردن به شریک زندگی:

 در واقع شخص کنترلگر این شک کردن و تهمت زدن به شریک زندگی را یک نوع غیرت می داند.
ولی این باعث می شود که همسرش حتی در رفتارهای ساده هم نتواند درست واکنش نشان دهد.
این امر احساس ناخوشایند اضطراب و نا امنی را برایش ایجاد می کند.

ایجاد بحث و جدل:

 شما اگر حقوقی را بخواهید مطالبه کنید، فرد شخصیت کنترل گر، با ایجاد بحث و دعوا و ایجاد تشنج و وحشت و اضطراب، محیط را طوری فراهم می‌کند که شما راهتان را عوض کنید و از بیان حقوق و یا مطالبات خود پشیمان شوید.

ایجاد عذاب وجدان:

 از بارزترین نشانه های شخصیت کنترل گر این است که به شما احساس گناه داشتن را تزریق میکند.
وقتی در مقابل شان بایستید طوری رفتار می کنند که خیلی به آنها زجر و شکنجه می دهید تا در شما عذاب وجدان ایجاد کنند.
این کاملاً هوشمندانه بوده تا شما را وادار کنند که به خواسته های آنها تن دهید.

آسیب به خود:

 شخص کنترل گر برای رسیدن به خواسته هایش شاید سر کار نرود، غذا نخورد واحدهای درسی اش را حذف کند و یا حتی به جایگاه اجتماعی خود صدمه بزند، او می‌داند که شما برایش ارزش قائل هستید و با ایجاد تغییرات می خواهد شما را تسلیم خود کند.

تحقیر و یا مسخره کردن:

 گاهی اوقات شخص کنترل گر به طور محسوس و مستقیم، نارضایتی خود را نشان نمی دهد، بلکه از ابزارهای آزاردهنده مانند تحقیر کردن و یا مسخره کردن استفاده میکنند.
ممکن است انقدر شما را مسخره کند و یا به شما بخندد که اعتماد به نفس شما را پایین بیاورد و شما را مجبور به اطاعت از خود کند.

تیغ دو لبه:

رفتارهای کنترل شده در روابط اجتماعی، کاری، خانوادگی و عاطفی به هر دو طرف آسیب می رساند و این رفتارها هیچ کمکی به بهبود و حفظ روابط مفید نمی کند و برعکس باعث می شود که روابط در سراشیبی سقوط قرار بگیرد و هر دو فرد کنترل گر و کنترل شونده، احساس تنهایی کنند.

ویژگی شخصیت کنترل گر چیست؟

مردان و زنان کنترل گر نیاز دارند که برای تمام امور روزانه خود قوانین تعیین کنند.
از جمله نشانه های شخصیت کنترل گر باید به این مورد اشاره کنیم که این افراد که به کنترل روابط و اشخاص تمایل شدیدی دارند، متوجه رفتار خود نبوده و آن را در ذهن طبیعی می­دانند.

شخصیت کنترل گر ویژگی های معینی دارد که در بسیاری از آن ها رایج است.
صفات شخصیتی این افراد عبارت است از:

به صورت طبیعی و مداوم پرخاشگر هستند

افراد کنترل گر رفتاری تهاجمی دارند که با کوچک­ترین اشتباهات منفجر می­شوند. این افراد معمولا متکبر رفتار کرده و می­خواهند که همه چیز طبق روش آن­ها پیش برود.
زندگی زناشویی با این افراد دشوار است، چرا که نمی­دانید چه موقع طغیان خواهند کرد.

کنترل امور و تسلط بر همه چیز

از نشانه های شخصیت کنترل گر این است که همه را راهنمایی می­کند و می­خواهد ک اطرافیان مطابق خواسته او رفتار کنند.
آن­ها ممکن است که برنامه­ های شخصی شما را تغییر داده و به جای شما تصمیم بگیرند. زن یا مرد کنترل گر می­خواهد که به هر طریقی همسر خود را هدایت کند.

معنای واقعی کنترل را تحریف می کنند

این افراد معمولا بسیار باهوش بوده و می­دانند که در موقعیت­های مختلف چطور رفتار کنند. زنان و مردان کنترل گر رفتار خود را به­ گونه­ ای توجیه می­کنند که افراد آ­ ها را دوست­ داشتنی بدانند!

این افراد معمولا رفتارهای کنترل­ کننده خود را زیر نقاب عشق و محافظت پنهان کرده و چهره واقعی خود را نشان نمی­دهند. با این کار حتی معنای رفتار خود را تحریف می­کنند.

خود محور هستند

خودمحوری و خودخواهی از ویژگی های رایج افراد کنترل گر است.
یکی دیگر از نشانه های شخصیت کنترل گر این است که نیاز دارند که به هر طریقی به خواسته­ های خود برسند و همیشه روش خود را درست می­دانند.

صداقت در افراد کنترل گر دیده نمی شود

شخص کنترل گر بازیگر خوبی است که حقایق را پشت نقاب­های زیبای خود پنهان می­کند. این افراد معمولا اسرار زیادی را پنهان کرده و در روابط خود صادق نیستند.

چه عواملی باعث ایجاد “شخصیت کنترل گر” می شود؟

احساس ناامنی:

 یکی از دلایل آن احساس ناامنی در شخص کنترل گر می باشد، مثلا همسر خود را کنترل می‌کند تا سرپوشی روی حس ناامنی خود بگذارد، و یا همسر خود را از ارتباط با دیگران منع می کند، تا خودش احساس موفقیت بیشتری را حس کند.

بیم و ترس:

 از نشانه های شخصیت کنترل گر این است که وقتی متوجه شد که به خاطر رفتارهای او، شما خود را یک زندانی تصور می کنید که فقط تحت خواسته‌های او هستید و میخواهید آزاد شوید، همواره ترس و اضطراب دارد و در نهایت برای اینکه این روز را نبیند به هر اقدام کنترل کننده ای دست می زند.

چگونه با شخصیت کنترل گر رفتار کنیم؟

برای برخورد با افراد کنترل گر باید نوع رفتار آن­ها را بشناسید.
این افراد معمولا درباره موضوعات مختلف دروغ می­گویند یا بهانه­ های مختلف می ­آورند.
از نشانه های شخصیت کنتر گرد این است که احتمال دارد که شما را تحقیر کرده و سناریوهایی تنظیم کنند که رفتار سلطه­ جویانه را توجیه کند.
بنابراین پیش از هرچیز به­ خوبی این افراد را بشناسید. استفاده از خدمات مشاوره روانشناسی تلفنی به شما در این مسیر کمک خواهد کرد.

مهم ترین نکات هنگام برخورد با شخصیت کنترل گر

• محرک­ها و الگوهای رفتاری او را بشناسید. این افراد معمولا از الگوهای رفتاری مشابه استفاده می­کنند. درنتیجه شناسایی محرک­ها آسان است.
• پاسخ­ها را با دقت انتخاب کنید. سعی­کنید که پیش از پاسخگویی کمی فکر کنید و به­طور مستقیم پاسخ ندهید. هدف این افراد تحریک قربانی برای دستیابی به خواسته­ها است.
• اگر مرد یا زن کنترل گر از اطلاعات پیشین شما به­عنوان ابزاری برای تحقیر یا خجالت استفاده می­کند، آن را نادیده بگیرید.
  چرا که فرد کنترل گر منتظر واکنش­های غیر­منطقی شما برای تحقیر بیشتر است.
• موضوع را منحرف کنید و از تکنیک حواس­پرتی استفاده کنید.
• به ترس­های آن­ها پاسخ دهید. از نشانه های شخصیت کنترل گر این است که معمولا نمی­خواهد ترس­های خود را به زبان بیاورد، اما شما با پاسخ­های منطقی نگرانی­های او را برطرف می­کنید.
• از نه گفتن به اشخاص کنترل گر در زندگی نترسید. توافق دائمی شما رفتار سلطه­ جویی را تقویت می­کند.
• از مشاورین کمک بگیرید که بهترین رفتار با شخص کنترل گر زندگی خود را بشناسید.

درمان شخصیت کنترل گر

درمان شخصیت کنترل گر ۲ رکن اساسی دارد. فرد باید یاد بگیرد که ذهن خود را کنترل کرده و نیازهای خود را با روشی موثرتر به دست آورد.

کنترل ذهن

درمان اختلال شخصیت کنترل گر به یادگیری مهارت کنترل ذهن نیاز دارد. فرد باید زمانی که عصبانی می­شود؛ مکث کرده و ذهن خود را از نو برنامه­ریزی کند.

زمانی که شرایط فرد کنترل گر را به قانون­گذاری تشویق می­کند باید توقف کرده و در ذهن از خود بپرسد از چه چیزی می­ترسد؟ چه وضعیتی باعث احساس عصبانیت در او شده است؟ ارزیابی وضعیت ذهنی و کنترل آن، این رفتار را درمان خواهد کرد.

ارزیابی نیازها

احساس امنیت و اطمینان در زندگی مشترک مهم­ترین نیاز زوجین است.
از نشانه های شخصیت کنترل گر این است که زمانی که این نیاز او برطرف نمی­شو،؛ سعی می­کند که با استفاده از روش­های مختلف به آن برسد.

بنابراین برای درمان این رفتار، فرد باید یاد بگیرد که چگونه بدون کنترل شرایط و اجبار دیگران به نیازهای خود برسد. یادگیری کنترل نگرش و رویکرد به زندگی از راه­های درمان این رفتار است.

استراتژی هایی برای جلوگیری از رفتار کنترل گری

• در جلسات مشاوره حاضر شوید که ترس­ها و اضطراب­های درونی خود را بشناسید. با کسب مهارت مدیریت احساسات این رفتار متوقف خواهد شد.
• تاثیرات خود را ارزیابی کنید. از خود بپرسید که آیا این رفتار باعث تغییر دائمی افراد یا شرایط می­شود؟ به خود یادآوری کنید که دخالت شما در امور چه تاثیری در روند آن دارد.
• به کمک مشاوره سعی کنید که به دیدگاه­های جدید در زندگی برسید. با دریافت دیدگاه­های بیرونی کنترل رفتارها آسان­تر خواهد بود.
• به زبانی که برای کنترل افراد استفاده می­کنید، بیشتر توجه کنید. شناخت کلمات و زبان کنترل­گری به شما کمک می­کند که آن را تغییر دهید.

کلام آخر

زندگی با شخصیت کنترل گر، زندگی در زندانی به شمار می­رود که با نقاب­های زیبا تزئین شده است.
شاید افراد ندانند که درگیر رابطه با فرد کنترل گر شده­اند، چرا که این افراد رفتار خود را به عنوان دوست­داشتن توجیه می­کنند.
با این حال اختلال شخصیت کنترل گر به درمان نیاز داشته و باید برخورد صحیح در مقابل آن­ها را بیاموزید.

با یادگیری رفتار صحیح از تقویت این رفتار جلوگیری کرده و آن را درمان می­کنید.
بهترین روش دریافت کمک از افراد حرفه­ای و مشاوران با­تجربه است که شما را در این مسیر همراهی کنند.
مشاورین ما در دپارتمان روانشناسی نوا مشاورآماده خدمت­رسانی و پاسخ به سوالات شما هستند.